Ermənistan Azərbaycanla yeni müharibəyə belə hazırlaşırHərbi Təchizat Təhlili

Artıq olduğu kimi məlumat verdi əvvəl Caliber.Az Ermənistan Azərbaycanla yeni müharibəyə hazırlaşır və bu müharibə cəmi bir neçə həftə ərzində başlaya bilər, çünki qonşu ölkə apreldə ehtiyatda olan əsgərləri hazırlamağa başlayır. Bu gün müzakirə edəcəyimiz Ermənistan ordusunun sistemli şəkildə yenidən silahlanması həm də Ermənistanın genişmiqyaslı münaqişəyə fəal hazırlığından xəbər verir. 

Silah tədarükü və ordunun modernləşdirilməsi birbaşa dövlətin hərbi strategiyasını əks etdirir. Əgər hər hansı bir ölkə öz arsenalını fəal şəkildə artırırsa, hücum sistemlərinə diqqət yetirirsə, bu, təkcə onun müdafiə qabiliyyətinin gücləndirilməsindən deyil, həm də gələcək hərbi əməliyyatlara hazırlığından xəbər verir. Ən sondataStokholm Beynəlxalq Sülh Araşdırmaları İnstitutu (SIPRI) göstərir ki, Ermənistan son illərdə, xüsusən də 44 günlük müharibədə məğlubiyyətdən sonra silah alışını əhəmiyyətli dərəcədə artıraraq diqqətini ənənəvi hərbi-texniki tərəfdaşı Rusiyadan Fransa və Hindistan kimi yeni təchizatçılara yönəldib. 

SIPRI-nin məlumatına görə, Ermənistan 2020-ci ildə yeni silahlar almağa başlayıb və Hindistanla dörd Svati artilleriya kəşfiyyat radarının tədarükünə dair müqavilə imzalayıb. Bu sistemlər düşmənin artilleriya mövqelərini aşkar etmək və cavab atəşini tənzimləmək üçün nəzərdə tutulub ki, bu da atəş nöqtələrini effektiv şəkildə məhv etməyə imkan verir. Bu müqavilə çərçivəsində ilk tədarüklər 2021-ci ildə tamamlanıb. Elə həmin 2020-ci ildə Ermənistan Rusiya ilə Mi-17 çoxməqsədli nəqliyyat vertolyotlarının alınmasına dair müqavilə imzalayıb, lakin fırlanan qanadlı təyyarələrin dəqiq sayı sual altında qalır. SIPRI-nin məlumatına görə, dörd bölmə iştirak edib. Müqavilə 2022-ci ildə başa çatıb. Bu tip helikopter qoşunların daşınması, tibbi evakuasiya və eniş əməliyyatlarında fəal şəkildə istifadə olunur.

2022-ci ildə Ermənistan Hindistandan orta mənzilli zirehli hədəfləri məhv etmək üçün nəzərdə tutulmuş Konkurs-M tank əleyhinə idarə olunan raketləri almaqla hərbi tədarükünü genişləndirib. Bu ATGM-lər zirehli hədəfləri, o cümlədən dinamik mühafizə ilə təchiz edilmiş müasir tankları məhv etmək üçün nəzərdə tutulub. Onlar həm mobil platformalardan, həm də piyada ekipajlarında istifadə olunur ki, bu da onları düşmən zirehli texnikası ilə mübarizədə universal vasitədir. Bununla belə, SIPRI təhvil verilən raketlərin dəqiq sayını göstərmir və çatdırılmaların başlanması barədə hələlik məlumat yoxdur.

Silah alışında kəskin artım 2023-cü ildə baş verib. Bu müddət ərzində Ermənistan bir anda bir neçə böyük müqavilə imzaladı. Hər şeydən əvvəl Hindistanın Pinaka 214 mm-lik çoxsaylı buraxılış raket sistemlərinin çatdırılmasını qeyd etmək lazımdır. Rusiyanın “Smerç” və “Qrad”ına bənzər bu qurğular düşmənin canlı qüvvəsini, zirehli texnikasını və möhkəmləndirilmiş mövqelərini sıxışdırmaq üçün nəzərdə tutulub. Ermənistan 24 belə sistem sifariş edib. SIPRI tədarükün hələ başlamadığını qeyd etsə də, bir sıra erməni və hind mənbələri ötən ilin payızında Pinakanın ilk partiyalarının artıq Ermənistana gəldiyini bildiriblər. Eyni zamanda, Fransa istehsalı olan üç “Ground Master-200” uzaqmənzilli RLS-in alınması üçün müqavilə imzalanıb. Bu radarlar hava məkanını izləmək və hava hücumundan müdafiə sistemlərini idarə etmək üçün nəzərdə tutulub və düşmənin mümkün hava zərbələrinə vaxtında cavab verməyə imkan verir.

Bundan əlavə, Ermənistan Fransadan 24 ədəd “Bastion” zirehli transportyoru alıb və onların tədarükü 2023-cü ildə başa çatıb. Bu tip zirehli maşın həm şəxsi heyətin daşınması, həm də mobil döyüş qruplarının dəstəklənməsi üçün istifadə olunur. Bundan əlavə, İrəvan ölkənin hava hücumundan müdafiəsini gücləndirmək üçün nəzərdə tutulan 15 Hindistanın “Akash SAMS” zenit-raket kompleksi sifariş edib. Bununla belə, SIPRI məlumatlarında hələlik onların tədarükünün başlanması barədə məlumat yoxdur, baxmayaraq ki, Hindistan mediası, xüsusən də The New Indian Express 2024-cü ilin noyabrında Ermənistanın artıq bu sistemləri aldığını bildirib. 

Digər böyük satınalma laylı hava hücumundan müdafiə sistemini təmin edən Akash SAM sistemini tamamlamaq üçün nəzərdə tutulan 400 ədəd Akaş-1 zenit raketləri olub. 

2024-cü ildə bağlanan müqavilə də maraq doğurur. Söhbət 36 Fransız özüyeriyən artilleriya qurğusu olan CEZAR 155 mm-dən gedir. Yüksək hərəkət qabiliyyətinə malik olan bu haubitsalar 40 kilometrə qədər məsafədən zərbə endirmək qabiliyyətinə malikdir ki, bu da onları həm əks-batareya müharibəsi, həm də hücum əməliyyatları aparmaq üçün effektiv vasitəyə çevirir. Bu müqavilə üzrə tədarüklər hələ başlamayıb, lakin onun bağlanması Ermənistanın artilleriyasını gücləndirmək baxımından ciddi niyyətindən xəbər verir.

Satınalmaların təhlili göstərir ki, İrəvan müdafiə sistemləri ilə məhdudlaşmayaraq, ardıcıl olaraq hərbi potensialını artırır. Radarların və zenit-raket komplekslərinin tədarükü hava məkanının mühafizəsi zərurəti ilə əsaslandırıla bilsə də, çoxsaylı buraxılış raket sistemlərinin, özüyeriyən artilleriya və zirehli texnikanın əldə edilməsi hücum əməliyyatlarına hazırlıqdan xəbər verir. Düşmən mövqelərini dərindən atəşlə məhv etmək üçün istifadə edilən CAESAR 155mm və Pinaka 214mm kimi müasir artilleriya sistemlərinin və dəqiq silahların satınalma siyahısında olması xüsusi göstəricidir.

Digər mühüm məqam hərbi əməkdaşlıq vektorunun dəyişməsidir. Əgər əvvəllər Ermənistan əsasən Rusiyadan silah tədarükünə arxalanırdısa, indi stavka Fransa və Hindistandadır. Bu, təkcə hərbi yardım mənbələrini diversifikasiya etmək istəyindən deyil, həm də İrəvanın təhlükəsizlik strategiyasında mümkün siyasi dəyişikliklərdən xəbər verir. Fransa da öz növbəsində Ermənistanı diplomatik səviyyədə fəal şəkildə dəstəkləyir və müqavilələrə əsasən, ciddi hərbi dəstək verir. Hindistan silah bazarında mövcudluğunu artıraraq, hava hücumundan müdafiə sistemlərini və MLRS-ni fəal şəkildə təşviq edir ki, bu da onu ənənəvi təchizatçılardan asılılığı azaltmaq istəyən ölkələr üçün cəlbedici tərəfdaş edir.

Bütün bu faktlar bir məntiqi nəticəyə gətirib çıxarır: Ermənistan ordusunu sadəcə modernləşdirib yenidən silahlandırmır, hərbi münaqişəyə sistemli hazırlıq aparır. Bu barədə əvvəllər dəfələrlə yazmışıq. Alışların sürəti, onların çeşidi və hərbi-texniki əməkdaşlığın genişlənməsi İrəvanın məqsədyönlü şəkildə revanşa və yeni müharibəyə hazırlaşdığını göstərir.

Polise.az