Türkiyənin C-130 Hercules Donanması: Texniki göstəricilər və mövcud struktur
Lockheed C-130 Hercules ABŞ istehsalı olan dörd mühərrikli hərbi-nəqliyyat təyyarəsidir. İlk uçuşunu 1954-cü ildə həyata keçirib və 1956-cı ildən seriya istehsalına başlanıb. 2024-cü ilə qədər müxtəlif modifikasiyalar daxil olmaqla 2500-dən çox C-130 istehsal edilib. Model dünyanın ən uzunömürlü və ən geniş istifadə edilən taktiki nəqliyyat təyyarələrindən biri hesab olunur.
Texniki göstəricilər (baz model üzrə)
Mühərrik: 4 × Allison T56 turboprop
Maksimal sürət: təqribən 540–590 km/saat
Uçuş məsafəsi: 3300–3800 km (modifikasiyadan asılı olaraq)
Maksimal yükdaşıma qabiliyyəti: 19–20 ton
Ekipaj: 4–5 nəfər
İstifadə sahələri: yükdaşıma, personal daşınması, tibbi təxliyə, paraşütlə desant, xüsusi əməliyyat dəstəyi, humanitar yardım
Təhlükəsizlik və istismar göstəriciləri
Müxtəlif beynəlxalq uçuş təhlükəsizliyi bazalarında C-130 yüksək etibarlı platforma kimi qeyd olunur. Təyyarənin qəza göstəriciləri onun geniş fəaliyyət tarixi və çoxsaylı istifadəçi ölkələr nəzərə alınaraq hesablanır. Aviasiya reytinqlərinə görə C-130 etibarlılıq üzrə Vickers VC10 və Lockheed TriStar-dan sonrakı qrupda yer alır. Həmin markalı təyyarələr isə indiyə qədər qəza törətməyib…
Türkiyənin mövcud C-130 parkı
Açıq mənbələrə əsasən, Türkiyə Hərbi Hava Qüvvələrinin hazırkı C-130 donanması aşağıdakı kimidir:
C-130B: 6 ədəd
C-130E: 13 ədəd
Ümumi aktiv sayı: 19 ədəd
Bu məlumatı 2025-ci ilin oktyabrında Defense News və english.news.cn təsdiqləyib.
Modernizasiya proqramı (Erciyes)
Türkiyə C-130B/E təyyarələrini uzunmüddətli istismar üçün modernləşdirir. “Erciyes Avionics Modernization Programme” çərçivəsində aparılan yeniliklər:
rəqəmsal kokpit
müasir naviqasiya və kommunikasiya sistemləri
yeni uçuş idarəetmə modulları
təkmilləşdirilmiş missiya kompüteri
Proqram 6 ədəd C-130B və 13 ədəd C-130E-ni əhatə edir.
Yeni nəsil təyyarələrin alınması
2025-ci ildə Türkiyə 12 ədəd C-130J Super Hercules təyyarəsinin Almaniya və Böyük Britaniyadan alınması (ikinci əl) barədə razılaşma əldə edib. C-130J əvvəlki nəsil B/E modellərindən aşağıdakı göstəricilərlə fərqlənir:
daha güclü Rolls-Royce AE 2100D3 mühərrikləri
aşağı yanacaq sərfiyyatı
yüksək uçuş məsafəsi
artırılmış yükləmə qabiliyyəti
tam rəqəmsal uçuş idarəetmə sistemi
daha az ekipaj tələbi (2 pilot + 1 yükləmə mütəxəssisi)
Əməliyyat rolu
C-130 təyyarələri Türkiyə tərəfindən NATO əməliyyatları, daxili logistika, beynəlxalq humanitar missiyalar və fövqəladə hallarda yükdaşıma əməliyyatlarında geniş istifadə olunur.
Bütün bunlar fonunda C-130 kimi yüksək etibarlılığa sahib, modernizasiya edilən və geniş istifadə edilən bir təyyarənin qəzaya uğraması yalnız texniki deyil, həm də əməliyyat, təlim-tədris və təhlükəsizlik standartları baxımından suallar doğurur. Ekspertlərin fikrincə, araşdırmanın nəticələri yalnız Türkiyə üçün deyil, bu platformadan istifadə edən bütün ölkələr üçün əhəmiyyət kəsb edəcək.
Allah şəhidlərimizə rəhmət eləsin. Bütün türklərin başı sağ olsun…
Polise.az
