Rusiya SSRİ bayrağına qayıdır – Postsovet məkanına növbəti bəd siqnal

Kommunist Partiyası ölkənin indiki üçrəngli bayrağını SSRİ bayrağı ilə əvəzləməyi təklif edir; siyasi təşkilatlardan və ekspertlərdən fərqli reaksiyalar…

Rusiya Kommunist Partiyası ölkənin indiki üçrəngli bayrağını SSRİ bayrağı ilə əvəzləməyi təklif edib. Bunu da onunla əsaslandırıb ki, Rusiya Sovet İttifaqının hüquqi varisidir.  “Yeni Müsavat” bildirir ki, bu barədə Dövlət Dumasının elektron məlumat bazasındakı məlumatda bildirilir. Kommunist Partiyasının Luqansk və Donetskdə qondarma respublikaları tanımaq haqda müraciətini də Rusiya lideri müsbət cavablandırmışdı. Bu baxımdan SSRİ bayrağının bərpası təklifinə də adekvat münasibət olacağı istisna deyil. Çünki Putinin SSRİ-ni yeni və fərqli modeldə qaytarmaq, keçmiş sovet dövlətlərini bir çətir altına yığmaq çoxdankı arzusudur. Digər tərəfdən ideyanın elə Kremldən gəldiyi, Kommunist Partiyasının isə “siyasi mətbəx”də hazırlanmış bu reseptləri cəmiyyətə ötürdüyü mülahizələri səslənməkdədir.

Yada salmaq yerinə düşər ki, Putin hakimiyyətə gələn kimi SSRİ-nin himnini Rusiyanın himni kimi təsdiqlədib – sözlərini dəyişməklə. O zaman niyə də SSRİ bayrağı bərpa edilməsin?! Çünki Ukraynaya hərbi təcavüz və Putinin güclənən SSRİ nostaljisi fonunda bu indi daha məntiqli görünür. Üstəgəl, bu il SSRİ-nin qurulmasının 100-cü ildönümüdür.

Ümumiyyətlə, Rusiyanın SSRİ-ni yenidən bərpa etmək istəyi barədə zaman-zaman müzakirələr aparılır. Hətta bəzi Qərb liderləri də Putinin Sovet İttifaqını bərpa etmək niyyətində olduğunu bildiriblər. Hazırda davam edən Rusiya-Ukrayna müharibəsində bəzi rus tanklarının üzərində keçmiş SSRİ bayrağının görünməsi də şübhələrə yol açır.

Arzuxan Əlizadə 

AMİP sədri Arzuxan Əlizadə “Yeni Müsavata”a açıqlamasında qanun layihəsinin gerçəkləşməsini real sayır. O, Ukraynadakı qondarma rejimləri tanımaq təklifinin də bu partiyadan gəldiyini xatırlatdı. “Bir neçə gün əvvəl isə sosial şəbəkələrdə yayılan videolarda gördük ki, Mariupola girən rus ordusunun tanklarının bəzilərində keçmiş SSRİ bayraqları var idi. Ona görə bu təklifin həyata keçməsi mümkündür. Çünki proses ona getməkdədir və Putin də Sovet İttifaqının dağılmasını faciə adlandırıb”.

AMİP sədri qeyd etdi ki, əgər layihəni qəbul etsələr, təəccüblənməz: “Bu həm də postsovet məkanına təhdid hesab edilməlidir. Çünki SSRİ nostalgiyası ilə yaşayırlar və Azərbaycanda da bu arzuda olanlar görə bilirik. Onlar növbəti dəfə Rusiyanın boyunduruğuna keçməkdə həvəslidirlər”.

ALDP sədri Fuad Əliyev isə güman etmir ki, Dumaya edilən təklif həyata keçə bilər: “Məncə, Putin özü buna razılaşmayacaq. Üstəlik, xalqın mövqeyi öyrənilməli, konstitusiyaya dəyişiklik olmalıdır. Təbii ki, istənilən siyasi qüvvə Dumaya hansısa təklif irəli sürə bilər. Amma Rusiyanın hazırkı üçrəngli bayrağının dəyişəcəyini gözləmirəm. Bu halda Rusiya dünyaya siqnal vermiş olacaq ki, mən SSRİ-ni bərpa etmək fikrindəyəm. Ancaq xatırlayırsınızsa, Putin demişdi ki, SSRİ-nin dağılmasına sevinənlərin ürəyi yoxdur, onun bərpasını istəyənlərin isə başı. İndi Rusiyada ab-hava çox dəyişib deyə müxtəlif təkliflər səslənə bilər. Ukraynadakı müharibənin nəticələrinin Rusiyanın siyasi vitrininə təsirləri olacaq. Rus ordusu Ukraynada istəklərinə tam nail olsa, o zaman daha iddialı bir Rusiya görəcəyik”.

Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin sədri Rauf Qurbanovun sözlərinə görə, Rusiya Dövlət Duması Federal yığıncağında müzakirəyə təklif olunan və qəbul edilən qanunlar bir suveren dövlət olaraq onların öz daxili işidir: “Fəhlə və kəndlinin birliyinin simvolu olan oraq və çəkic embleminin isə istənilən dövlətin bayrağında yer almasını, mən bir kommunist olaraq alqışlayıram”.

 Oqtay Qasımov

Politoloq Oqtay Qasımovun fikrincə, Kommunist Partiyasının bu təklifi Rusiya cəmiyyətinin müəyyən təbəqəsinin fikirlərini əks etdirir: “Düşünmürəm ki, Rusiya Dövlət Duması belə bir qərarı qəbul edəcək. Çünki SSRİ keçmiş Rusiya imperiyasının varisi və onun əzəmətli forması kimi yaddaşlarda qalıb. Lakin bu o demək deyil ki, indiki dövrdə SSRİ bayrağı Rusiya bayrağını əvəz etməlidir. Məlumdur ki, Rusiyanın dövlət himninə müəyyən dəyişikliklər edildi və keçmiş sovet himninə bənzədildi. Lakin bayrağın dəyişdirilməsi yaxın dövr üçün real görünmür. Çünki Rusiyanın başı bu gün Ukrayna müharibəsinə qarışıb. Müharibəyə görə ölkəyə ağır sanksiyalar tətbiq edilib. Siyasi rəhbərliyin həll etməli olduğu daha vacib məsələlər var. Bəziləri bu mövzularla cəmiyyətin diqqətini problemlərdən yayındırmaq və digər istiqamətlərə yönəltmək istəyirlər”.

Ekspertin fikrincə, Rusiyada bəzi şəxslər keçmiş SSRİ-nin bərpasına çalışır: “Putin dəfələrlə SSRİ-nin dağılmasını böyük geosiyasi fəlakət adlandırıb. Bütün bunlar onu göstərir ki, ruslar SSRİ-ni unutmayıblar və onun bayrağını qəbul edirlər. Onlar düşünür ki, İttifaq yenidən bərpa olunmalı, keçmiş SSRİ ölkələri isə Rusiya imperiyasının tərkibinə daxil olmalıdır. Yəni ruslar imperiyanın keçmiş əzəmətini dünyaya nümayiş etdirmək istəyirlər”.

 Elçin Mirzəbəyli

Siyasi ekspert Elçin Mirzəbəylinin sözlərinə görə, bu, Rusiyanın SSRİ atributları ilə bağlı atdığı ilk addım deyil: “Kommunistlər öz keçmişlərindən qopub ayrıla bilmirlər. Son dövrlərdə bütövlükdə Rusiyada baş verən proseslər SSRİ nostaljisi adı altında neoimperialist iddiaların həyata keçirilməsi istiqamətində müvafiq addımların atıldığını göstərir. Bu iddialar əslində Rusiya cəmiyyətində çoxdan var. Sovet İttifaqının atributlarının bərpa edilməsi istiqamətində atılan bu ilk addım deyil. Rusiya Federasiyasının dövlət himni də illər öncə dəyişdirilərək SSRİ-nin himni ilə əvəz olunub. Bundan başqa Rusiya Federasiyasının gerbi də dəyişdirilərək Çar Rusiyasının gerbi ilə əvəzlənib. Bu iki amil onu sübuta yetirir ki, Rusiya özünün nə Çar dövründəki iddialarından, nə də daha sonrakı sovet dövründəki iddialarından əl çəkib. Amma bu, xəyaldan başqa bir şey deyil”.

Ekspert hesab edir ki, SSRİ bərpa oluna bilməz: “SSRİ dünyanın, bəşəriyyətin keçmişidir. Bu kabusun yenidən geri qaytarılmasına heç kim imkan verməyəcək”.